Pomiar emocji

Pomiar emocji

  • Kwestionariusze
  • Ekspresja mimiczna
  • Obrazowanie CUN
  • Obwodowy układ nerwowy i miary fizjologiczne

Kwestionariusze

  • PANAS (Positive and Negative Affect Schedule)
  • Self-Assessment Manikin

PANAS

  • 10/20 słów opisujących emocje
  • "Do jakiego stopnia, generalnie, czujesz się..."
  • Likert 1-5
  • Skala pozytywnego afektu, skala negatywnego afektu
  • W polskiej adaptacji: SUPIN * Skala uczuć pozytywnych i negatywnych (P. Brzozowski)

SAM

  • Metoda niewerbalna
  • Badany wybiera dwa obrazki odzwierciedlające core affect

SAM

Skale do Pomiaru Nastroju i Sześciu Emocji

  • Wojciszke & Baryła
  • Skala Nastroju Ogólnego składa się z 10 twierdzeń sformułowanych w taki sposób, by wyrażały ogólny nastrój pozytywny lub negatywny, choć nie specyficzne emocje.
  • Likert 1-5
  • 10 pozytywnych przymiotników, 10 negatywnych przymiotników

Skale do Pomiaru Nastroju i Sześciu Emocji

  • Kwestionariusz Emocji składa się z 24 przymiotników oznaczających nazwy dyskretnych emocji, po cztery na każdą z sześciu emocji głównych

Ekspresja mimiczna

  • Facial Action Coding System (FACS)
  • Systemy automatyczne
  • Sędziowie

FACS

  • Przeszkoleni eksperci kodują skurcze mięśni według ustalonego schematu
  • Bardzo pracochłonna metoda (100 godzin szkolenia, godzina kodowania na minutę zachowania)
  • Pracę nad automatyzacją trwają (Computer Expression Recognition Toolbox, CERT; FAST-FACS)

FACS

Sędziowie

  • Założenie : ludzie potrafią trafnie rozpoznawać emocje innych ludzi
  • Standardowy paradygmat sędziów kompetentnych
  • Często używane w badaniach nad uniwersalnością kulturową

Obrazowanie CUN

  • fMRI
  • EEG, ERP
  • MEG

Obwodowy układ nerwowy

  • Aktywność elektrodermalna
  • Tętno, ciśnienie krwi
  • Szerokość źrenicy
  • Mruganie

Aktywność elektrodermalna

  • Inaczej: odpowiedź skórno-galwaniczna (GSR)
  • Pomiar przewodnictwa elektrycznego powierzchni skóry
  • Powiązana z reakcją współczulną (choć nie wprost)
  • Zdziwienie, pobudzenie

(Church of Scientology, Mark Super VII Quantum E-meter)

Tętno, ciśnienie krwi

  • Rzetelna rejestracja za pomocą EKG
  • Strach, gniew, koncentracja uwagi, stres

Szerokość źrenicy i mruganie

  • Pupilometria, Eye-tracking
  • Pobudzenie, aktywność współczulna, zmęczenie, stres
  • Locus ceruleus

Eksperymentalna indukcja emocji

Kwestie etyczne

  • Kodeksy APA, PTP, NCN...
  • Naukowcy nie powinni indukować emocji o intensywności wyższej niż w codziennych sytuacjach życiowych
  • Interwencje również powinny przypominać sytuacje z codziennego życia
  • Debriefing, zwłaszcza w przypadku negatywnych emocji

Problemy etyczne

Przykład badania z lat 50-tych (nie róbcie tego w domu! Ax et al. 1953):

  • Badani podłączani byli do generatora szoków elektrycznych
  • W czasie trwania badania generator nagle zaczynał dymić a eksperymentator z przerażeniem biegał w kółko (strach)
  • W innym warunku eksperymentator przez 5 minut obrażał badanego (gniew)

Afektywne obrazy - IAPS

  • International Affective Picture System (IAPS)
  • Zestaw zdjęć i obrazów nacechowanych emocjonalnie
  • Mniej więcej połowa zawiera sceny z ludźmi

Afektywne obrazy - IAPS

  • Normy na pobudzenie i walencję
  • Dostęp za darmo, ale trzeba poprosić o zgodę (i mieć PhD i obiecać, że się nie będzie rozpowszechniało materiałów)

IADS

  • 168 nacechowanych afektywnie dźwięków
  • Bodźce po 6 sekund
  • Oceny arousal, valence i dominance (?)

OASIS

OASIS

Afektywne filmy

(Philippot, 1993; Gross, Levenson, 1995; Hewig et al. 2005)

Jeśli chcemy aby emocje zostały na dłużej...

  • Przypomnij sobie pewne wydarzenie ... jakie emocje wtedy czułeś? Przypomnij je sobie bardzo dokładnie. Postaraj się poczuć je jeszcze raz
  • Problem - nie mamy gwarancji, że badany faktycznie poczuje daną emocję

Muzyka

  • Bardzo skuteczny silny sposób indukcji emocji
  • Problem - indywidualne preferencje i skojarzenia słuchaczy
  • Rozwiązanie - wykorzystanie muzyki nieznanej

Muzyka

  • Soundtracks (N = 110; < 30 s) (Eerola & Vuoskoski, 2011)
  • Experimental Music (Emusic) (N = 140, 6 s), (Fan et al., 2017)
  • Natural History of Song (NHS) (N = 118, 14 s) (Mehr et al., 2018)
  • Emotional Analysis of Music (EmoMusic) (N = 744, < 30 s) (Soleymani et al., 1999)

Zaplanowane interakcje społeczne

  • Można zrobić pod czujnym nadzorem komisji bioetycznych
  • Np. procedura Stemmlera (1997/2001)

Indukcja gniewu

  • Pomiar elektrofizjologiczny (gsr, bp, emg)
  • Badani odliczają w dół od 18652 co 7 przez 1 minutę
  • Eksperymentator na nagraniu wściekły, że badany się rusza, robi artefakty, za cicho liczy
  • Komentarze coraz bardziej krytyczne i wrogie
  • Po trzech próbach badany słyszał, że to co zrobił jest bezużyteczne i będzie musiał powrócić do zadania później

Zaplanowane interakcje społeczne

  • Indukcja poczucia winy: aparat Brocka i Beckera (1966) psuł się w wyniku działania osoby badanej.
  • Na dodatek eksperymentator mówił: "co się stało? Teraz już nigdy nie zrobię magisterki... Co zrobiłeś? Cóż, chyba skończymy eksperyment, aparat się popsuł..."

Zaplanowane interakcje społeczne

  • Indukcja wstydu, Apsleer (1975):
    • Tańcz do muzyki rockowej przez minutę
    • Śmiej się przez 30 sekund jak g dybyś usłyszała super-śmieszny dowcip
    • Zaśpiewaj Hymn Państwowy a'capella
    • Udaj, że jesteś 5-latkiem mającym napad złości ponieważ nie chce się położyć do łóżka przez 30 sek.

Naturalnie występujące emocje

  • Quasi-eksperymenty i eksperymenty w warunkach naturalnych, np.:
    • zgubiony bagaż na lotnisku
    • obejrzenie emocjonalnego filmu w kinie
    • wesele

Naturalnie występujące emocje

  • Experience-sampling (coś jak metoda dzienniczków): o różnych porach aplikacja na telefonie/zegarku "woła" o podanie stanu afektywnego
  • Może "wołać" w losowych porach albo w konkretnych sytuacjach (np. badany wszedł do sklepu, do pracy itd.)

Którą metodę wybrać?

Do rozważenia:

  • Wymogi sytuacji eksperymentalnej
  • Standaryzacja
  • Poziom skomplikowania i trafność ekologiczna
  • Wszystko ma swoje wady i zalety

Wymogi sytuacji eksperymentalnej

  • Czy badany potrafi łatwo odgadnąć, że jego emocje są manipulowane?
  • I jeśli tak... czy to jest big deal?
  • Warto jest czasem użyć cover story ?(uwaga! to nie to samo co oszukiwanie badanych!) np. mówiąc, że badanie to tak na prawdę dwa niezależne eksperymenty

Standaryzacja

  • Czy wiemy, że nasza metoda indukcji emocji jest trafna i rzetelna?
  • Trafna, tj. czy indukuje taką emocję, jaką chcemy
  • Rzetelna, tj. czy robi to podobnie u większości ludzi

Poziom skomplikowania i trafność ekologiczna

  • Czy interwencja jest podobna do prawdziwego życia?
  • Czy nie jest zbyt "zamieszana"?
  • Czy metoda uruchamia procesy obecne w prawdziwym życiu?